Monday, May 30, 2011

අපේ කාලයේ ෂර්ලොක් හෝම්ස් වෘතාන්තය - CSI Miami & CSI New York (Crime Scene Investigation)

ෂර්ලොක් හෝම්ස් චිත්‍රපටියක
එම චරිතය නිරූපනය වූ
ආකාරය
ෂර්ලොක් හෝර්ම්ස්  කියන්නේ අපේ රටේ විතරක් නෙමෙයි ලෝකය පුරා සිටින බාල තරුණ මහළු බොහෝමයක් දෙනා දන්නා කියන චරිතයක්.  මේ මාතෘකාවට අනුව ෂර්ලොක් හෝම්ස් කියන නම භාවිතා කලේ ඔහු සම්බන්ධව සිටි ක්‍ෂෙත්‍රය පිළිබදව කියන්න හොදම තනි නාමය ලෙස එය වඩාත් උචිත නිසයි. ඔහු සම්බන්ධ ක්‍ෂෙත්‍රය තමයි රහස් පරීක්‍ෂක වෘත්තිය. හැබැයි මේක අර අපි බලල තියෙන James Bond - 007 වගේ සාක්කිකාරයොත් මරල දාන බොහොම ප්‍රචණ්ඩ වර්ගයේ රහස් පරීක්‍ෂක චරිතයක් නෙමෙයි. බොහොම සූක්‍ෂම විදියට තර්කානුකූල වගේම, මෙම අග්‍රගන්‍ය පුද්ගලයාගේ විනෝදාංශයක් වුන රසායන විද්‍යාවත් යම් යම් අවස්ථාවල තම අපරාධ විද්‍යාත්මක ගැටළු විසද ගන්න භාවිතා කල බොහොම සිත්ගන්නා සුළු චරිතවක් වගේම එම කතා මාලාවත් කිසිදු කම්මැලිකමකින් තොරව කියවන්න හැකි කතා සමූහයක්.

අද අපි සිනමාව සම්බන්ධයෙන් කතා කරන්න බලාපොරොත්තුවන්නේත් මෙවැනි සූක්‍ෂම විදියට අපරාධ විසදන නූතන කාලයේ කණ්ඩායමක් පිළිබදව නිර්මාණයවුන ‍රූපවාහිනී ටෙලි නාට්‍ය මාලාවක් පිළිබදවයි. මෙම ටෙලි නාට්‍ය මාලාව තිරගත වෙන්නේ නම් ඇමරිකාවේ වුනත් අද අපේ රටෙත් විවිද සන්නිවේදන ආයතන මගින් ලබා දෙන බටහිර රූපවාහිනි චැනල ඔස්සේ අපේ රටේදිත් මෙම කතා මාලාව දැක බලා ගන්න හැකියාව තියෙනවා. මෙම ටෙලි නාට්‍ය රහස්පරීක්‍ෂක කතා මාලාවන් තමයි CSI Miami සහ CSI New York


මෙම නම් වල හැටියටම ඒ රටේ ‍ජනපදයන් වල ප්‍රධාන නගරවන මියාමි හා නිව් යෝර්ක් පොලිසි සේවයේ මිනීමැරුම් වගේ අපරාධ හා සම්බණ්ධව ක්‍රියාකරන කණ්ඩායම හා ඔවුන්ගේ ක්‍රියාකාරකම් වටා ගෙතුන එක්වරකට කොටස් 24-25 ක් වගේ තියෙන ටෙලි නාට්‍ය මාලාවක් වන අතර එයට පෙර නිර්මාණය වූ තවත් නගරයක මෙවැනිම කණ්ඩායමක් වටා ගෙතුන කතා මාලාවකුත් තියෙනවා. එය තමයි CSI Las Vegas. හැබැයි එය ගැන මෙම ලිපියේදී සදහන් කරන්නට බලාපොරොත්තුනොවෙන්නේ එය මෙම අපගේ මාතෘකාවට අදාල කතා මාලාවන් දෙක තරම් සිත් ඇදගන්නා සුළු බවක් නොතිබුන නිසායි‍. ඒත් ඒ මගේ හැගීම වුනාට සමහර විට එයත් ඔබට සිත් ගන්න ඉඩ තිබිය හැකි නිසා තමයි එය ගැනත් සුළුවෙන් හෝ සදහනක් කරනු ලැබුවේ.

කෙසේ වෙතත් මෙම කතා මාලාවන් සියල්ලේම යම් සමාන බවක්, ඒ කියන්නේ ඒ ඒ කණ්ඩායම් වල තනතුරු හා ක්‍රියාකාරකම්වල තියෙනවා වගේම ඔවුන් සිය තර්කානුකූලබාවය මෙන්ම රසායණ විද්‍යාව, භෞතික විද්‍යාව වගේම නවීන අවිආයුද සම්බන්ධ විමර්ශනයන් හා පරිගණකගත අතිනවීන තාක්‍ෂන ක්‍රමවේදයන් අපරාධ විසදීමේ ක්‍රියාවලියේදී යොදාගන්නා ආකාරය බොහොම සිත් ඇද ගන්න සුළු ලෙස ඉදිරිපත් කරනවා දැක ගන්නට පුළුවන්.  ඒ වගේම ඒ ඒ චරිතවලට මුහුණ පාන්නට සිදුවන සිදුවීම්ද විටින් විට කතා මාලාවේ අන්තර්ගතයට හානියක් නොවන ලෙස දක්වා තියෙන අයුරුද දැක ගන්නට හැකියි. හැබැයි සමහර අවස්ථාවල අපේ මෙගා ටෙලිනාට්‍ය වල මෙන් කතාව දිග්ගස්සා ගැනීමේ අරමුණින් අපරාධකරුවන් හසුකර ගැනීමට ඇති තරම් හේතු සාක්‍ෂි තිබියදී දුර්වල ලෙස එම දවසට අදාල කතාව තවත් දිගට ගෙනියන අවස්ථාද නැතුවා නොවේ. ඒවගේම විශේෂයෙන් CSI New York කතාවේදී ජීව අපරාධකරුවන් සම්බන්ධයෙන් වගේම සමහර දිනවල විකාශනය වූ ටෙලිනාට්‍යයේ අජීව අපරාධකරුවන් ඒ කියන්නේ පරිගණක ක්‍රීඩා ඇසුරෙන් නිර්මාණය වන අපරාධකරුවන් සම්බන්ධයෙන් නිර්මාණය කර ඇති අතාත්වික කතා තේමාවන්ද කලාතුරකින් දැක ගැනීමට හැකිවූ තවත් කිව යුතුයි. 

කොහොමවුනත් ලිපිය අවසාන් කරමින් කිවයුතු දෙයක් තියෙනවා. ඒ තමයි යම් යම් දුර්වලතා තිබුනත් සමස්ථයක් විදියට හොද බටහිර ටෙලි නාට්‍ය මාලාවක්. මීට පෙර දකින්නට නොලැබුන තාක්‍ෂනික දේවල් වගේම, ෂර්ලොක් හෝම්ස් කතා මාලාවේ තරම් නැතත් තර්කානුකූල ගැටළු නිරාකරණයක්ද නිරූපනය වන බවද ඔබට කිවයුතුයි.

Friday, May 27, 2011

මහන මැෂින් බයිසිකලය, කිඹුල් කරත්ත, අහස් නැව් රෝහල, සුනඛ එන්ජින් යෙදූ වාහන, වැකුම් ක්ලීනර් පියානෝව..

ලෝකයේ විවිද සොයාගැනීම් අතීතයේ සිටම සිදුවුනි. සමහර ඒවා තවදුරටත් වැඩි දියුණු වෙමින් වර්තමානය තෙක්ම හෝ අනාගය වෙතත් විකාශනය වෙමින් යන සොයාගැනීම් වූ අතර සමහරක් ප්‍රායෝගික නොවන මෙන්ම ජනප්‍රිය නොවීම හේතුවෙන් අභාවයට ගිය සොයාගැනීම් පමනක්වූයේය. එසේ ජනතාව අතර ජනප්‍රිය‍නොවුන ප්‍රායෝගිකත්වයෙන් ඈත්වූ උපකරණ කිහිපයක් මෙම ලිපියෙන් ඔබට ඉදිරිපත් කිරීමට බලාපොරොත්තුවෙමි.

Poochmobile: 1939 - සුනඛ එන්ජින් යෙදූ වාහන
මෙම වාහනයේ පරිසර දූෂන කිසිවකට හේතු නොවේ (මෙහි එන්ජිම ශරීර කෘත්‍ය ලෙස බැහැර කරන අපද්‍රව්‍ය හැර) දුම් නැත, හැම විටකම එන්ජිමේ ශබ්ද නැත. 1939 දී අසූවි‍යැති මෙම Z. Wiggs සීයා තැනූ මෙම වාහනයට බලය සපයන්නේ කකුල් හත‍රේ එන්ජිමක් වන සුනඛ මිතුරෙකි. මෙම සීයා මෙම වාහනය හදන කාලයේ සුනඛයන් පුහුණුකරන්නෙකු ලෙස ක්‍රියාකල අතර ඔහු කලින් දුම්රිය මාර්ගවල වැඩ කල අයෙකි. මෙහි රූපයේ දැක්වෙන ආකාරයට සුනඛයා විශාල රෝදයේ ගමන් කිරීමට උත්සහ දරන විට ඔහුගේ බෙල්ලේ බැද තිබෙන කොලරය විශාල රෝදයේ මධ්‍යයේ ඇති දණ්ඩ ඔස්සේ බලය ඊට පිටුපසින් ඇති රෝදවලට ලැබීමෙන් වාහනය ඉදිරියට යන අතර මෙම වාහනයට ගියර්පද්දතියක්ද සවිකර තිබේ.

Sewing Machine Bicycle: 1939 - මහන මැෂින් බයිසිකලය
ඔබගේ නිවසේ ටේලර් සාප්පුවක් තිබේ නම් දැන් ඔබගේ මුළු පවුලටම එක්වී එම ව්‍යාපාරය ලේසියෙන් කර ගැනීමට මෙම මහන මැෂින් බයිසිකලය භාවිතා කල හැක. මෙය නිසා විදුලිය පිරිමැසේ. ඒ මැෂිම ක්‍රියාකරවීමට මෝටරයක් අනවශ්‍ය බැවිනි. මෙම රූපය එයට හොදම උදාහරණයකි. පියා සහ පුතා මහන මැෂිමට සම්බන්ධකර ඇති බයිසිකලය පැදීමෙන් මැෂිමට අවශ්‍ය බලය ලබා දෙන අතර මවට රෙදි මැසිය හැකිය.

Water Skiing Just Got Easier: 1937 - ලේසියෙන් ‍වගේම වේගයෙන් දියමත ලිස්සා යාමට මෙන්න
දියමත ලිස්සීම බොහෝ දෙනෙකුගේ ප්‍රියතම විනෝදාංශයකි. එහෙත් එය සෑම කෙනෙකුටම ලේසියෙන් කල හැකි දෙයක් නොවේ. අධෛර්යමත් නොවන්න දැන් එය ඔබට ලේසියෙන් වගේම වේගයෙන් කරන්න 1937 දී තැනූ මෙම ඕවලාකාර පියාපත් දෙපසින් තබා ගැනීමෙන් සුලඟ තවත් ආධාරකරගෙන ලිස්සා යා හැක.

Airship Hospital: 1930 - අහස් නැව් රෝහල
දැන්නම් ගුවන් යානා වල වුවත් රෝහල පහසුකම් ඇතොත් පුදුමයට කාරණයක් නොවේ. ඒ නූතන තාක්‍ෂනික දියුණුව අනුව එවැන්නකට අවශ්‍ය පහසුකම් එමට තිබීමයි. ඒත් 1930 තරම් ඈත කාලයේ ජෙට් තාක්‍ෂනය ගැන සිතාවත් නැති කොට දැන් නම් අභාවයට ගිය, එහෙත් සංචාරක ආකර්ශනය දිනා ගැනීමට භාවතා කල, එදා නම් ගුවන් යානා වෙනුවට එදා අහස් නැවක් රෝහලක් බවට පත් කිරීමට එදා සිටි කිහිපදෙනෙකුට උවමනා වී තිබුනේළු. කෙසේවෙතත් මෙම රෝහල ක්‍රියාත්මක වූවාදැයි නිසි තොරතුරක් නොමැති අතර මෙම රෝහල තිබුනේ නම් රෝගීන්ට නොමිලේම උදෑසන විටමින් D නම් යහමින් ලැබෙනු ඇත. 

Automated Grocery Store: 1933 - ස්වයංක්‍රීය සුපිරි වෙලද සැල
ඔබ සුපිරි වෙලද සැලකට ගියහොත් එහි සෑම තැනකම ඇති රාක්ක වෙත ඇවිදි‍මන් ඔබට අවශ්‍ය භාණ්ඩ තෝරා ගැනීම සිදුකරයි. එහෙත් මෙම වෙලද සැල ගැන දැනගත්විට අපි බොහොම පහසුවෙන් ඒ දෙය කර ගැනීමට තිබුනාදැයි ඔබට සිතෙනු ඇත. මෙම වෙලද සැල ඇමරිකාවේ ලොස් ඇන්ජලීස් හි 1933 දී ආරම්භ කර ඇති අතර මෙහිදී ඔබට තිබෙන්නේ මෙම රූපයේ ආසන වල වාඩිවී සිටීම පමණි. ඔබ ඉදිරියෙන් පෙනෙන භාණ්ඩ චක්‍රයක් ලෙස ඔබ ඉදිරියෙන් ගමන් කරන විට ඒවා අවශ්‍යනම් තෝරා ගත් හැක. සෑම මිනිත්තු 8 කට වරක් මෙම එක් චක්‍රයක් සම්පූර්ණවේ. ඉතින් මෙවැන්නක් දැනුත් තිබුනේ නම් වෙලද සැල පුරා ඔබට ඇවිදීමට අවශ්‍ය‍නොවන්නේ නේද?

Ingenious Farm Gadgets: 1925 - උපායශීලී ගොවිපල් ආම්පන්න 
මේවා නම් එතරම්ම දුර්ලභ නොවන උපකරණ වන්නටත් ඇති ‍‍ගොවිපලවල මෙන්ම නිවසේද යම් යම් කාර්යයන් කරගැනීමට අපගේ සුපුරුදු පාපැදිය හෝ සුලංබලය යොදා ගැනීම එතරම්ම අමුතුදෙයක් නොවනු ඇත. හැබැයි මෙය කර තිබෙන්නේ 1925 තරම් ඈත කාලයේ වීම තමයි කැපී පෙනෙන්නේ.

Beast-Drawn Carriages: 1924 - කිඹුල් කරත්ත
මෙහි දැක්වෙන අනෙකුත් සතුන් කෙසේ වෙතත් කිඹුලන් හා පැස්බරුන් යෙදූ කරත්ත නම් ටිකක් අමුතු අත්දැකීමකි. ඛණිජ තෙල් වෙනුවට 1924 තරම් ඈත කාලයේ එතරම් හුරු නැති මෙවැනි සතුන් යෙදූ කරත්ත පාරේ ගියානම් කෙබදු ලෙස තිබෙනු ඇත්ද?

Combination Piano-Vacuum Cleaner: 1917 - වැකුම් ක්ලීනර් පියානෝව
මෙන්න පහුගිය ශතවර්ශයේ මුල් කාලයේ පීයානෝව සංගීතය සපයනවාට අමතරව දුහුවිලි ඇද ගන්න වැකුම් ක්ලීනරයක් බවටද පත්කර ඇතිහැටි. මෙම රූපයේ ආකාරයට පියානෝවේ pedals පාගන විට මෙහි දැක්වෙන නල මගින් අසල බිමේ දුහුවිලිද ඇද ගනී.

Thursday, May 26, 2011

අද ඒඩ්ස් ව්‍යවසනයට මෙන් එදා සිෆිලස් හා ගොනෝරියාවලට අවහිර කල හැටි +18 - STD Prevention Posters

අද ලෝකයේ සියළු දෙනා භීතියට පත් කර ඇති සෞඛ්‍යමය ගැටළුව කුමක්දැයි පාසල් යන වයසේ කුඩා දරුවෙකුගෙන් ඇසුවත් දෙන පිළිතුර විය හැක්කේ ඒඩ්ස් (Acquired immune deficiency syndrome or acquired immunodeficiency syndrome (AIDS)) කියාය. එහෙත් අසූව මෙම රෝගය පිළිබදව නිශ්චිතවම සොයා ගන්නා තෙක්, ප්‍රධාන ව‍ශයෙන් ලිංගාශ්‍රිතව ව්‍යාප්තවුන රෝග ලෙස අප පොදුවේ සමාජ රෝග ලෙස හදුන්වන STD නැතහොත්  Sexually Transmitted Disease සමාජය කම්පනයට පත් කරන මෙන්ම අපගේ රටේ නම් එම පුද්ගලයා ගැරහුම් වලට ලක්වන තත්වයක් යයි කීවත් නිවැරදියි. 


අපගේ ආගමට අනුව තෙවන සිල්පදය කැඩීම හෝ කිතුනුවන්ගේ දහමට අනුව ආදම් සහ ඒව තහනම් ගසේ ගෙඩි කෑවා යයි කියන තම හැගීම් පාලනය කරගත නොහැකි වීම මෙන්ම බටහිර සමාජයට අනුව නම් තවත් එක් මනුශ්‍ය අවශ්‍යතාවයක් ලෙස සැලකූ ක්‍රියාකාරකම මෙම රෝගයන් බහුලව ව්‍යාප්තියට හේතුවූවා සේම එවැනි ක්‍රියාවල නිරත වුවද භාවිතා කල හැකි විවිද ආරක්‍ෂිත ක්‍රියාමාර්ග නොදැනුවත්කම හෝ නොසැලකිල්ල මෙන්ම සමහර රටවල ඇති ආකල්පයන්ද මෙම රෝග පැතිරීමට හේතුපාදක වී ඇත. එසේම මෙම රෝග දෙවියන් විසින් මිනිසුන්ට ඇතිකරේ මිනිසුන්ගේ නොහොබිනාකම්  මෙම රෝගවලට ඇති බිය නිසා පාලනය වනු ඇතැයි විශ්වාසයෙන් බව සමහර ආගම්වලද මතයයි. ඒ අවධියේ ලෝකයේ සිටි ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයන් පවා මෙවැනි රෝගවලට ගොදුරුවීමෙන් මිය ගිය බවට බොහෝ සාක්‍ෂි පෙන්විය හැකි අතර ප්‍රංශ ලේඛක ගීද මෝපසාං මියගියේ උන්මත්තකාගාරයකදී වන අතර එයට හේතුව සමාජරෝග වැලදී එය උත්සන්නවීමෙන් ඔහු උමතුබාවයට පත්වී‍ම නිසයි.


අද කතාකරන රූප වලින් ලබාදීමට බලාපොරොත්තුවන්නේ සමාජයට යම් පණිවිඩයක් මෙන්ම ඔබට දැකීමට දුර්ලභම වූ පින්තූර සමූහයක්. මෙම පින්තූර ප්‍රදර්ශනය කර ඇත්තේ ඇමරිකාවේ වන අතර ඒ 1930 හා 1940 අතර කාලයේ සිදුවූ දෙවන ලෝක යුද සමයේදීය. ඇත්තෙන්ම මෙම පින්තූර ප්‍රධාන වශයෙන් ඉලක්කකර ගෙන ඇත්තේ ඔවුන්ගේ හමුදා සොල්දාදුවන්වයි. ලෝකයේ ඒ අවධියේ ඇතිවූ ව්‍යවසනකාරී තත්වයත් සමග ලෝකය පුරා හමුදා මෙහෙයුම් වල නිරතවුන ඇමරිකානු හමුදා සොල්දාදුවන්ගේ මානුශීය හැඟීම් කොයි මොහොතක හෝ ඉස්මතුවීමෙන් ඔවුන් සිදුකරන අනාරක්‍ෂිත ක්‍රියාකාරකම් නිසා ප්‍රධාන වශයෙන් වැලදිය හැකි සිෆිලස් හා ගොනෝරියා වැනි සමාජ රෝගවලින් යම් තාක් දුරකට හෝ ගලවා ගැනීමට හා යම් හෙයකින් ඔවුන්ට මෙම රෝග වැලදී ඇතැයි හැගේ නම් හෝ දැන සිටීනම් නොසඟවා වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ගෙන සමාජයතුල තවදුරටත් ව්‍යාප්ත කිරීම වැලකීමට හා මුල් කාලයේදීම ප්‍රතිකාර ලබා පසුව වෙනත් සුවක‍ල නොහැකි තත්වයන් කරා ගමන් නොකිරීමට මේවා ඔවුන් අතරට ප්‍රචලිත කරන්නට ඇත. කෙසේවුවත් මේවා සෑම කාලයකටම සියළු ජනකොට්ඨාශයන් වෙත යම් වැදගත් පණිවිඩයක් ගෙන එනවා නිසැකයි. එසේනම් දැන් අපි එම පින්තූර රැස නරඹමු...