මේ ඔලිම්පික් තරඟ පැවැත්වෙන වසරක් බව දැන් ඔබ හොදින් දන්නවා.
මේ ඔලිම්පික් තරඟාවලි සමග යාවුන අපූරු තොරතුරු තිබෙනවා. සමහරක් ඒවා නම් අපි දන්නවා වුනත් තවත් සමහර දේවල් කාලයේ වැලිතලාවෙන් වැසී ගොස් එහෙමත් නැත්නම් ඒවා ගැන දන්න පිරිස අල්පයි.
එකක් තමයි දැන් පැවැත්වෙන නූතන ඔලිම්පික් සහ පුරාණයේ පැවතුන බව පැවසෙන ඔලිම්පික් තරඟ අතරේත් වෙනස් කම් තිබෙනවා වගේම නූතන ඔලිම්පික් තරඟ සහ පැරණි ඔලිම්පික් තරඟාවලි එකිනෙකට ඈදෙන සේ නොකඩවා පැවැත්වුන ඒවා නොවෙයි. සරළවම කියනවා නම් ක්‍රි.පූ. සියවස් වල පැවති ඔලිම්පික් තරඟාවලි විවිද හේතු නිසා අභාවයට ගිහිල්ල පසුව 1896 දී තමයි නූතන ඔලිම්පික් පුරාවෘතය ආරම්භවන්නේ.
තවදෙයක් තමයි බොහෝදෙනා සිතන්නේ ග්‍රීසියේ මිනිසුන් ඔලිම්පික් පමණක් ප්‍රධාන ක්‍රීඩාව ලෙස පවත්වාගෙන ගිය බවට. ඒත් සත්‍ය නම් ඔලිම්පික් කියන්නේ ඔවුන්ට ප්‍රධාන ක්‍රීඩා හතරක් අතරින් එකක් පමණයි. හැබැයි ඔලිම්පික් ක්‍රීඩා එදා පවත්වා ඇත්තේ ඔවුන් අදහන ලද දෙවියන්ගේ ලොක්කා වුන සියුස් දෙවියන්ට ගෞරවයක් වශයෙන් නිසා ඔලිම්පික් වලට එදාත් හොද තැනක් තිබිල තියෙනවා. අද වගේම සිව්වසරකට වරක් පවත්වා ඇති මෙම ක්‍රීඩා උළෙල පවත්වා තිබෙන්නේ ග්‍රීසියේ Elis ප්‍රදේශයට ආසන්නයේ පිහිටා තිබෙන ඔලිම්පියා හිදි. මේ පුරාතන ඔලිම්පික් ක්‍රීඩා උළෙලවල් අතරින් මුල්ම උළෙල පවත්වා ඇත්තේ ක්‍රි.පූ. අටවන සියවසේදී හරියටම කියනවා නම් ක්‍රි.පූ. 776 දී.(
http://en.wikipedia.org/wiki/Elis,
http://en.wikipedia.org/wiki/Olympic_Games)
 |
| එදා ඔලිම්පික් තරඟ පැවැති ඔලිම්පිය ප්‍රදේශය සිත්‍තරෙකු දුටු හැටි |
ඒ වගේම පෙර පැවසූ පරිදිම අනෙකුත් ප්‍රධාන ක්‍රීඩා උත්සව පිළිබදවත් යමක් කියනවා නම්, ඔවුන් ඇපලෝ දෙවියන්ට ගරු කිරීමක් වශයෙන් පවත්වා තිබෙනවා Pythian කියන ක්‍රීඩා උත්සවයක් ඩෙල්ෆි කියන ප්‍රදේශයට ආසන්නයේ. ඒවගේම වසර දෙකකට වරක් Nemean කියන ක්‍රීඩා උත්සවය පවත්වා තිබෙන්නෙත් සියුස් දෙවියා වෙනුවෙන්. මෙම ක්‍රීඩා උත්සවය පවත්වා තිබෙන්නේ Nemea කියන ප්‍රදේශයේ. ඒ වගේම සිව්වන ප්‍රධාන ක්‍රීඩා උත්සවය පවත්වා තිබෙන්නේ Poseidon කියන දෙවියා වෙනුවෙන් වන අතර එය හදුන්වා ඇත්තේ Isthmian ලෙසින් සහ පැවති ප්‍රදේශය ලෙස Corinth කියන ප්‍රදේශය දැක්විය හැකියි.
(
http://en.wikipedia.org/wiki/Pythian_Games,
http://en.wikipedia.org/wiki/Nemean_Games,
http://en.wikipedia.org/wiki/Isthmian_Games)
මුල් කාලයේ ඔලිම්පික් තරඟ සාමකාමී මුහුණ වරකින් පැවැත්වුනත් පසුකාලීනව ලේ පෙරා ගෙන ගහගන්න මරාගන්න තරඟාවලියක් බවට පත්වූ නිසා ඇතැම් පාලකයන් ඔලිම්පික් තරඟවලියන් ඒ වකවානුවේදී තහනම් කළ බවටත් තොරතුරු දැක්වෙන අතර විශේෂයෙන් රෝම අධිරාජ්‍යයට නතුවීමෙන් පසුව අශිෂ්ඨ උත්සවයක් ලෙස සලකා තහනම් කරනු ලැබූ අතර පැරණි ඔලිම්පික් ක්‍රීඩාවට අභාග්‍ය සම්පන්නම කාලය උදාවන්නේ රෝම අධිරාජ්‍යයෙකු වන Theodosius I බලයට පත්වූ පසුවයි. ඔහු ක්‍රි.ව.393 දී ඔලිම්පික් තවදුරටත් පැවැත්වීම මුළුමනින්ම තහනම් කරනු ලබන අතර නැවත 1896 දී නිලවශයෙන් ඔලිම්පික් ක්‍රීඩා උළෙලක් පවත්වනු තුරු වසර 1503 ක පමණ කාලයක් නොපැවැත්වී තිබෙනවා.
පුරාණ ඔලිම්පික් ක්‍රීඩාවලදී සම්බන්ධ වෙලා තියෙන්නේ පිරිමි පාර්ශවය පමණයි. ඒ වගේම ඔවුන් නිර්වස්ත්‍රයෙන් ක්‍රීඩා කළ බවත් කියනවා. තේරෙන්නම කියනවා නම් හෙළුවෙන් තමයි සෙල්ලම් කරලා තියෙන්නේ. දුවන්න, පනින්න, පොර බදන්න ඒ ඔක්කොම ඉතින් ඇගේ නූල් පටක්වත් නැතුව කරල තියෙන්නේ. ඒ කාලේ පිරිම අය ඇදුම් නැතුව තව විවිද උත්සව ප්‍රියසම්භාෂන පැවැත්වූ බව සදහන් වෙන අතර එම උත්සව හදුන්වා තිබෙන්නේ "sympsia" යන නමින්.. අද මේ ඇදුම් නැතුව උත්සව, තරඟ පැවැත්වීම නිකං අශීලාචාර වල් දෙයක් වගේ පෙනුනට ඒ කාලේ මේක සාමාන්‍ය ඇති. ඔබ දන්නවද gymnasium කියන වචන නිර්මාණ වී තිබෙන්නේ ග්‍රීක වදනක් වන "gymos" යන්නෙන්. මෙම gymos කියන වචනයේ අරුත තමයි naked එසේත් නැත්නම් තේරෙන්ම කියනවා නම් නිරුවත, නග්නභාවය කියන එකයි. ඒ කියන්නේ නිරුවත කියන එක ග්‍රීක සම්ප්‍රධායේදී තවත් එක් සාමාන්‍ය අංගයක් වෙන්න ඇති. ඒත් සමහර තරඟකරුවන් නම් තම "පිරිමිකම" කුඩා සම් කැබැල්ලකින් වසා ගෙන සෙල්ලම් කළ බවත් ඇතැම් පැරණි තොරතුරු වලදී සටහන් වෙනවා. කොහොමවුනත් මේ නිරුවත් ඔලිම්පික් සෙල්ලම් ගැන පැවසීමේදී විවිද කතා කියවෙනවා මේ ආකාරායෙන් ඇදුම් අදින්නේ නැතුව ක්‍රීඩා කිරීම පිළිබදව. එයින් එක් කරුණක් නම් එදා මෙම් උත්සව පැවැත්වුනේ සියුස් දෙවියන් වෙනුවෙන් නිසා පාරිශුද්ධත්වය, ශක්තිය ආදිය නිරූපනය වෙන්න මේ ආකාරයට "මුල් ඇදුමෙන්ම" කෙළිසෙල්ලම් කළ බවත් කියනවා.
ඇතැම් මූලාශ්‍ර මේ තරඟ කාන්තාවන්ට නැරඹීම තහනම් වු බවත් කියනවා. විශේෂයෙන්ම විවාහක කතුන්ට ඔලිම්පික් තරඟ සපුරා තහනම් වූ බවත් කියන අතර වැරදිලාවත් ඔලිම්පික් තරඝ පිටියට පැමිණිලා තිබුනොත් මරණය තෙක් කස පහර ලබා දුන් බවත් ඇතැම් තොරතුරු වල දැක්වෙනවා. ඒ එක්කම තවත් මූලාශ්‍රවල වැඩිහිටි විවාහක කතුන්ට මෙම තරඟ නැරඹීමට වරම් නොලැබුනත් තරුණ ගැටිස්සියන්ට ඒ අවස්ථාව තිබු බවත් කියනවා.
ඒ මොනවාවුනත් කාන්තා පාර්ශවයට ක්‍රීඩා තරඟ මුළුමනින්ම අපත්‍ය දෙයක් ලෙස සකකා නැති බවත් පැවසිය යුතුයි. ඔවුන්ටම කියා වෙනමම ක්‍රීඩා තරඟාවලියක් පවත්වා තිබෙන අතර ඒ කාන්තා දෙවඟනක් වූ Hera වෙනුවෙන්. ඔවුන්ගේ තරඟ පිරිමි අයගේ තරඟ තරම්ම බොහොම තදින් පවත්වා නැහැ. ධාවන තරඟ ගතහොත් ඔවුන්ට ලැබුන ධාවන පථය පිරිමි අයගේ ධාවන පථයෙන් 1/6 ක පමණ දුර ප්‍රමාණයක් බව තමයි පැවසෙන්නනේ. ඒ එක්කම ඔවුන්ට ජයග්‍රහණයේදී ලැබුන ත්‍යාගය ඔලිව් අත්තකට පමණක් සීමා වෙලා නැහැ. ඔවුන්ට ඊට අමතරව හරක් මස් කුට්ටිද ලැබී තිබෙනවා.
සමස්ථයක් වශයෙන් ගත්කළ ග්‍රීක කෙල්ලන් මේ වගේ කෙළි සෙල්ලම් වලට නැඹුරුවීමට ධෛර්යමත් කිරීමක් කර නැහැ. විශේෂයෙන්ම ඔවුන්ගේ ජීවිතය ගෘහස්ථ රාජකාරීවලට බද්ධ කර තිබූ හා බද්ධව තිබූ නිසා ප්‍රසිද්ධ හා දේශපාලනික දේවල් වලට හවුල්වීමේ ප්‍රවණතාවයක් තිබුනේ නැහැ. විශේෂයෙන්ම එදා සමාජයේ කාන්තාවට ලැබී තිබුනේ දෙවන පංතියේ සැලකිලි නිසා මේ වගේ දේවල් වලට සම්බන්ධ වීම බොහොම අඩු තත්ත්වයක් වූ අතර විවාහක සහ වැන්දඹු කතුන් සම්බන්ධවුනේම නැතිතරම්.
ඒත් ග්‍රීසියේම ප්‍රාන්තයක් වුන Sparta හි Spartans ගැටිස්සියොන්ට නම් මෙයට වඩා වෙනස් තත්ත්වයක් තමයි තිබුනේ. ස්පාර්ටන්වරුන් රණකාමීත්වය ඉහලින්ම තැකූ ජාතියක් විදියට කාන්තාවන් පවා පිරිමි සමග හරිහරියට පිරිමිවගේ යුද ශිල්පය, ක්‍රීඩා ආදියේ නිරත වීම අගය තර තිබෙනවා. ඒ වගේම ස්පාර්ටන් කෙල්ලන් මේ ක්‍රීඩා වලට සහභාගී වී ඇත්තේත් කිසිම වස්ත්‍රයක් නැතුව හෝ දුහුල් රෙදි පිළිවලින් සැරසිලා. ඒ වගේම කොල්ලන්ටත් මේ තරඟ නරඹන්නටත් ඉඩදීලා තියෙනවා. මොකද ඔවුන්ට විවාහවීමට සුදුසු කෙනෙක් සොයා ගන්නත් මේක අවස්ථාවක් කරගන්න ඉඩ දීමක් ලෙස. මේ විදියට ගත්තම අදත් ඔලිම්පික් හා වෙනත් ප්‍රමුඛ පෙළේ ක්‍රීඩාවලදී බොහොම අඩු රෙදි ප්‍රමාණයක් භාවිත වුන ඇදුම්නේද අදින්නේ කියලා හිතෙනවා.
නූතන ඔලිම්පික් ඉතිහාසය දෙසට යනවා නම් සාමාන්‍යයෙන් අප දකින්නේ ග්‍රීස්ම ඔලිම්පික් තරඟාවලිය. ඊට අමතරව
1924 දී ප්රංශයේ Chamonix නගරයේදී පැවැත්වීම ආරම්භ කරන ලද ශීත ඔලිම්පික් උළෙලත් වසර හතරකට
වරක් පැවැත්වුනත් සමහර වෙලාවට පමණක් එකම වසරකදී මෙම ඔලිම්පික් තරඟාවලි පැවත ඇතත්
සමහර විට ඒවා පැවැත්වෙන්නේ වෙනස් වෙනස් වසර වලදී උදාහරණයක් ලෙස පවසනවා නම් 2004 දී
ග්‍රීස්ම ඔලිම්පික් උළෙල ඇත්න්ස් හි පැවැත්වුනත් ශීත ඔලිම්පික් උළෙල පැවැත්වුනේ
2006 වසරේදී.
මෙම පළමු නූතන ඔලිම්පික් උළෙල 1896 දී ග්‍රීසියේ ඇතන්ස් හි පැනතිනයිකෝ ක්‍රීඩාංගනයේදී පැවැත්වීමට ප්‍රථම 1700 ගණන් වල ප්‍රංශයේදී කුඩා පරිමාණයේ ක්‍රීඩා උත්සව පවත්වා තිබෙනවා. මේවාට පැරණි ඔලිම්පික් ක්‍රීඩාවේ ඇතැම් තරඟ ඉසව්ද ඇතුලත්ව තිබූ බව පැවසෙනවා. මීට අමතරව 1800 ගණන් වන විට මහා බ්‍රිතාන්‍යයේද විවිද ක්‍රීඩා උත්සව ඔලිම්පික් ක්‍රීඩාවලියට ආසන්න වන සේ පවත්වා තිබෙනවා. හැබැයි බොහෝවිට මේවා අන්තර්ජාතික මට්ටමට වඩා ඒ ඒ රටවල ක්‍රීඩකයෝ හා යටත්විජිතවල ක්‍රීඩකයෝ පමණක් සම්බන්ධවෙන්නට ඇති.
මෙසේ ක්‍රමිකව විකාශයනය වෙමින් පැවති ඔලිම්පික් ක්‍රීඩාවලට යම් නෑකම් කියූ ක්‍රීඩා උළෙල ලෝ සුපතල අන්තර්ජාතික මට්ටමේ තරඟ බිමක් බවට පත්වන්නට හේතුවන්නේ 1894 ජූනි 23 වන දින දී පිහිටුවන ලද අන්තර්ජාතික ඔලිම්පික් කමිටුවයි (The International Olympic Committee (IOC)). මෙම කීර්තිමත් ආයතනය පිහිටුවන ලබන්නේ ප්‍රංශ ජාතික Pierre de Frédy, Baron de Coubertin විසින්. මෙම මහත්මයා ප්රංශයේ සිටි අධ්‍යාපනඥයෙකු මෙන්ම ඉතිහාසඥයෙක්. හැබැයි මෙම ආයතනයේ මුල්ම සභාපතිවරයා නම් ඔහු නෙමෙයි. මුල්ම සභාපති ලෙස 1894 දී පත්වූයේ ග්‍රීක ව්‍යාපාරිකයෙකු සහ ලේඛකයෙකු වූ Demetrios Vikelas, or Bikelas. ඒත් ඔහු මෙම තනතුරේ සිටියේ වසර දෙකක කාලයක් පමණයි. ඉන් අනතුරුව මෙහි සභාපතිධූරයට පත්වන්නේ මුලින් කී මෙම අන්තර් ජාතික ඔලිම්පික් කමිටු නිර්මාතෘ වූ Pierre de Frédy. ඔහු 1896 සිට 1925 දක්වා වූ වසර 29 ක කාලයක් සභාපතිධූරය දරමින් ඔලිම්පික් ක්‍රීඩාවේ උන්නතියට ඉමහත් කාර්යභාරයක් ඉටුකරනු ලබනවා.
http://en.wikipedia.org/wiki/International_Olympic_Committee
http://en.wikipedia.org/wiki/Demetrios_Vikelas
http://en.wikipedia.org/wiki/Pierre_de_Coubertin
මෙම පළමු ඔලිම්පික් උළෙල ගැන තවදුරටත් පවසන්නේ නම් මෙයඑ රටවල් 14 ක තරඟකරුවන් 241 ඉසව් 43 ක් වෙනුවෙන් සහභාගී වී තිබෙනවා. ග්‍රීක රජය තමයි මේ ඔලිම්පික් තරඟය වෙනුවෙන් මුදල් හදල් වියදම් කර තිබෙන්නේ. එතෙක් මෙවැනි අන්තර්ජාතික මට්ටමෙන් විවිදාකාර ජාතීන් සහභාගී වූ උත්සවයක් නොපැවැත්වුන නිසා මෙම පළමු උළෙල දුටු ග්‍රීක රාජ්‍යයේ නිළධාරීන් මෙන්ම සාමාන්‍ය ජනයාද ඉතා උද්යෝගිමත් හැගීමකින් මෙම ක්‍රීඩා උළෙල පිළිබදව අවධානය යොමු කළ නිසාම ඔවුන්ට අවශ්‍ය වෙලා තියෙනවා සෑම අවස්ථාවකම ඔලිම්පික් ක්‍රීඩා පුරාණයේ මෙන් ග්‍රීසියේම පැවැත්වීමට ඒත් අන්තර්ජාතික ඔලිම්පික් කමිටුම එම යෝජනාව අනුමත කර නැහැ.ඔවුන්ට අවශ්‍ය වුනේ මේ තරඟාවලි අන්තර්ජාතික මට්ටමෙන් විවිද රටවල පැවැත්වීමට මේ නිසා දෙවන ඔලිම්පික් තරඟය පැවැත්වෙන්නේ ප්රංශයේ, පැරිස් නුවර බවට ඔවුන් තීරණය කරනවා.
1896 දී පළමු ඔලිම්පික් උළෙල පැවැත්වූවත් නූතන ඔලිම්පික් පුරාවෘතයේ පළමු අද්විතීය ස්ථානය ලෙස බොහෝ දෙනා සලකන්නේ මෙම ප්රංශයේ පැවැත්වූ දෙවන ඔලිම්පික් උළෙලයි. ඒ නිසාම එය Games of the II Olympiad හැදින්වෙනවා පමණක් නොවේ නූතන ඔලිම්පික් ඉතිහාසයේ මතක සටහන් රැසක් එක්කළ ක්‍රීඩා උළෙලක් ලෙසත් හදුන්වාදෙන්නට පුළුවන්.
මෙම ඔලිම්පික උළෙල වෙනුවෙන් සමාරම්භක උත්සවයක් මෙන්ම අවසන් කිරීමේ උත්සවයක්ද පවත්වා නැහැ. මේක කොතරම් දීර්ඝ තරඟාවලියක් වුනාද කියතොත් 1900 මැයි 14 වෙනිදා සිට එම වසරේ ඔක්තෝබර් 28 වනදා දක්වා එනම් මාස පහකුත් දින 14 ක් මෙම තරඟාවලිය පවත්වා තිබෙනවා. තරඟකරුවන් දහසක් පමණ ක්‍රීඩා ඉසව් 19 ක් වෙනුවෙන් මෙහිදී තරඟවැද තිබෙනවා.
ඒ විතරක් නෙමෙයි ඔලිම්පික් ඉතිහාසයේ ප්‍රථම ක්‍රීඩිකාව තරඟවදින්නෙත් මෙම 1900 තරඟයේදී. ඇය ස්විස් ජාතික කාන්තාවක් වන Hélène de Pourtalès. ඇය සම්බන්ධවූයේ කණ්ඩායම් තරඟයක් වන බෝට්ටු පැදීමේ තරඟ වලටයි. ඇය, ඇයගේ සැමියා සහ සැමියාගේ සොහොයුරෙකු මෙම කණ්ඩායමට ඇතුලත්ව තිබෙන අතර ඔවුන් තරඟ දෙකකදි රන් සහ රිදී පදක්කම් හිමිකරගන්නට සමත්ව තිබෙනවා.
තවත් දෙයක් තමයි මේ ක්‍රීඩා උළලේ ජයග්‍රාහකයන් බොහෝමයකට පදක්කම් නොලැබුන අතර ඒ වෙනුවෙන් කුසලාන මෙන්ම
Albert Robert Ayat (France) කියන ක්‍රීඩකයාට ෆ්‍රෑන්ක් 3000 ක මුදලකුත් ලැබී තිබෙනවා.
මෙම අවසානයේ දැක්වුන ක්‍රීඩාව පිළිබදව කියනවා නම් එහිදී බාදකයන් ත්‍රිත්වයක් පසුකරමින් මීටර් 200 ක් පිහිනා යෑම තමයි සිදුකිරීමට තිබුනේ. එහිදී පළමු බාධකය ලෙස පිහිණා ගොස් කණුවක් මතට නැග නැවත බැස පිහිනා, පෙලට තබා ඇති බෝට්ටු වලට නැග නැවත බැස පිහිනා තවත් පෙලට තබා තිබූ බෝට්ටු පෙලක් යටින් පිහිනා ජය කණුව වෙත යාම තමයි සිදු කල යුතුව තිබුනේ.
ඔලිම්පික් ක්‍රීඩා ඉතිහාසය ගැන කිවයුතු තව බොහෝ දේ තිබුනත් ඒවා පසු ලිපියකට කල් තබමින් තවත් එක් ක්‍රීඩාවක් ගැන සදහන් කරන්නම් 1900 ඔලිම්පික් උළෙලදී පැවැත්වූ හා ඉන්පසුව නොපැවැත්වූ. අමුතුවෙන් කිවයුතු ක්‍රීඩාවක් නොවෙයි මෙය. අපේ රටේ ජාතික ක්‍රීඩාව නොවූවත් ජාතික ක්‍රිඩාවටත් වඩා ඉහළින් පිළිගැනෙන ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව තමයි එලෙස පවත්වා තිබෙන්නේ.
ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව ඔලිම්පික් තරඟයක් ලෙස මුලින්ම පවත්වන්නට සිතා සිටියේ පළමු ඔලිම්පික් උළෙල වන ඇතන්ස් හිදී වූවත් ප්‍රමාණවත් තරඟකරුවන් සංඛ්‍යාවක් ඉදිරිපත් නොවීම මත එහිදී අවලංගු කෙරුනත් දෙවන ඔලිම්පික් උළෙලදී තරඟවැදීමට රටවල් හතරක් ඉදිරිපත් වීම නිසා මෙවර ක්‍රිකට් තරඟ පැවැත්වීමට සංවිධායක මණ්ඩලය කටයුතු යොදනවා. මෙම පැවසූ රටවල් හතර තමයි මහා බ්‍රිතාන්‍ය, ප්‍රංශය, බෙල්ජියම සහ නෙදර්ලන්තය. කොහොමවුනත් බෙල්ජියම සහ නෙදර්ලන්තය කියන රටවල් ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවට දස්කම් ඒ වකවානුවේ නොදක්වපු නිසා ඔවුන් තරඟාවලියෙන් ඉවත්වන අතර 1900 අගෝස්තු 19-20 දිනවල දෙදින තරඟයක් ලෙස පැවැත්වෙනවා. මෙහිදී ක්‍රීඩකයන් තෝරාගැනීම පිළිබදව යමක් පවසනවා නම් රටවල් දෙක වෙනුවෙන්ම ජාතික මට්ටමේ ක්‍රීඩකයන් මේ සදහා සහභාගී නොවූ අතර එංගලන්තය වෙනුවෙන් Devon and Somerset Wanderers කියන ක්‍රීඩා සමාජය හා French Athletic Club Union කියන කණ්ඩායම ක්‍රීඩා කරනවා. හැබැයි හරියටම කියනවා නම් ප්‍රංශය වෙනුවෙනුත් ක්‍රීඩා කළේ බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයන්. ඒ කියන්නේ ප්රංශයේ පදිංචිව සිටි බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයින් තමයි තරඟ වැදුනේ. තවත් දෙයක් තමයි මේ තරඟය පළමු පෙළ ක්‍රීඩා තරඟයක් ලෙස ගණන් ගැනෙන්නෙත් නැහැ. ඒ එක්කම කණ්ඩායම් දෙකේම එකඟතාවය මත ක්‍රීඩකයන් දොළොස් දෙනෙකුත් ක්‍රීඩාකර තිබෙනවා. මුලින්ම පන්දුවට පහර දීමේ අවස්ථාව බ්‍රිතාන්‍ය කණ්ඩායම විසින් සිදුකර පළමු ඉනිමට ලකුණු 117 ක් සහ ඉන් අනතුරුව පන්දුවට පහර දෙන ප්‍රංශ කණ්ඩායම ලකුණු 78 කුත් ලබා ගන්නට සමත්ව තිබෙනවා. දෙවන ඉනිමේදී බ්‍රිතාන්‍ය කණ්ඩායම කඩුළු පහක් දැවී ලකුණු 145 ක් රැස් කර ප්‍රතිවාදී ප්‍රංශ කණ්ඩායමට ලකුණු 185 ක් ලබා දුන් අතර ඔවුන්ට සියළු දෙනා දැවී ලබා ගැනීමට හැකිවන්නේ ලකුණු 26 ක් පමණයි. ඒ අනුව එතෙක් මෙතෙක් පැවති ඔලිම්පික් ක්‍රිකට් තරඟයෙන් ලකුණු 158 ක ජයක මහා බ්‍රිතාන්‍ය කණ්ඩායම සතුවෙන අතර දෙවන ඉනිමේදී ප්‍රංශ කණ්ඩායම ක්‍රීඩා කර ඇත්තේත් මිනිත්තු 5 ක කාලයක් පමණයි.
මෙසේ මහා බ්‍රිතාන්‍ය කණ්ඩායම ජයගත්තත් පළමු තැනට ලැබිය යුතු රන් පදක්කම වෙනුවට රිදී සහ ප්‍රංශ කණ්ඩායමට රිදී වෙනුවට ලෝකඩ පදක්කම සහ දෙපිලටම ප්රංශයේ සංකේතය වන් අයිෆල් කුළුනේ කුඩා ආකෘතියක් ලබා දී තිබෙනවා. මෙසේ රන් වෙනුවට රිදී සහ රිදී වෙනුවට ලෝකඩ පදක්කම් ලබා දීම ව්‍යාකූලයි. කෙසේවෙතත් 1912 දී ඔලිම්පික් කමිටුව විසින් මේ වැරැද්ද නිවැරදි කරමින් මහා බ්‍රිතාන්‍ය කණ්ඩායමටය රන් සහ ප්‍රංශ කණ්ඩායමට රිදී පදක්කම ලබාදීමත් සිදුකරනවා.
බ්‍රිතාන්‍යයට පළමු තැන ලබා දුන්නත් මහා බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික මට්ටමේ කිසිදු පුවත්පතක මේ ගැන ප්‍රවෘත්ත පළ නොවන අතර ඩෙවෝන් ප්‍රදේශයේ පමණක් පලවන ප්‍රාදේශීය මට්ටමේ පුවත් පත් වල පමණක් ප්‍රවෘත්ති පළ වී තිබෙනවා. ඒ එක්කම මේ ඔලිම්පික් තරඟයට අමතරව ප්‍රංශ කණ්ඩායම සමග එක් දින තරඟ දෙකක් පවත්වා තිබෙන අතර ඒවායේද ජය ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවේ මහගෙදරටම ලැබෙන අතර ප්‍රංශ ජාතිකයින් අතර ක්‍රිකට් ගැන හැගීමක් නම් ඇති කිරීමට මෙම තරඟ එකක් වත් සමත් වී නැහැ.
1904 දී පැවැත්වූ තෙවන ඔලිම්පික් තරඟාවලිය වන ඇමරිකාවේ ශාන්ත ලුවිස් හිදී පැවැත්වෙන තරඟයේදීද ක්‍රිකට් තරඟ ඉසව්වද පැවැත්වීමට තීරණය කර තිබූ නමුත් ඇමරිකාවේ ඒවන විට ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාවට අවශ්‍ය යටිතල පහසුකම් ප්‍රමාණවත් නොවීම කරණ කොටගෙන කෙටි දැනුම් දීමකින් මෙම තරඟ අවලංගු කරන අතර එයින් පසු ඔලිම්පික් තරඟාවලිය සදහා ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාව පැවැත්වීම සිදුවී නැහැ.
http://en.wikipedia.org/wiki/Cricket_at_the_1900_Summer_Olympics
ක්‍රිකට් වලට අමතරව තවත් ක්‍රීඩා කිහිපයක්ම එක්වරක් පමණක් පැවැත්වූ අවස්ථා දෙවන ඔලිම්පික් උළෙලදී වාර්තාවනවා. ඉන් එකක් තමයි ජීවී පරෙවියන්ට වෙඩි තැබීම. නූතන ඔලිම්පික් ඉතිහාසයේ සත්ත්ව ඝාතන සහිත ක්‍රීඩාවක් ලෙස වාර්තාවන මෙම හිංසාකාරී ප්‍රයත්නය 1900 ඔලිම්පික් තරඟයෙන් පසුව පවත්වා නැහැ. සමස්ථ තරඟ ඉසව්ව තුළ අහිංසක පරෙවියන් 300 දෙනෙකුගේ පමණ දිවි තොර කර තිබෙන අතර රන් පදක්කම්ලාභියා විසින් පමණක් පරෙවියන් 21 දෙනෙකුගේ පරෙවි ආත්මයන් අහවර කොට තිබෙනවා.
මෙම ක්‍රීඩාවලට අමතරව තවත් ක්‍රීඩා කිහිපය විටක් පවත්වා ඉන්පසු නැවත පවත්වා නොමැති අතර මේ සබැඳියන් තුලින් ඒ ගැන වැඩි විස්තර ඔබට දැනගැනීමට හැකිවේවි.
http://listverse.com/2008/09/24/10-odd-discontinued-olympic-sports/
http://www.infobarrel.com/12_Olympic_Sports_That_Have_Ceased_To_Exist
දැන් මෙම ලිපිය අවසන් කරනවා. නොබෝ දිනකින් ආරම්භවන ඔලිම්පික් තරඟයේදිත් අනාගතයේදී කතාකරන්නට පාදක වන දේවල් රැසක් බිහිවේවි. ඉඩක් ලැබුන විටක නැවත ලිපි වලින් ඔලිම්පික් ඉතිහාසයේ සැඟවුන දේවල් සොයා බලමු.
