Friday, October 21, 2011

Steve Jobs ගැන ගැඹුරින්... 3

මෙම ලිපිය කලින් ලියූ ලිපිවලටද සම්බන්ධයි. මෙන්න ඒ ලිපි
හිටපු ඇපල් ලොක්කා හා ඔහුගේ කොම්පැනිය ගැන සමබරව

මෙම ලිපි පෙලේ කතා නායකයා වන Steve Jobs ගේ උපත හා ඉන් ඔහු තම ජීව විද්‍යාත්මක මව්පියන් විසින් වෙනත් පවුලකට ඔහුව හදාගැනීමට දුන් බව ඔබ පළමු ලිපියේ දකින්නට ඇති. කෙසේවෙතත් එම ලිපියේ මා අතින්ද පොදු වැරැද්දක් සිදුවුනි. ඒ මෙම මාතෘකාව ගැන බොහෝ ලිපිවල තිබෙන්නාක් මෙන් එකවරම Steve Jobs ඇපල් පරිගණක හැදීම ගැන කියන්නට යාමයි. ඉතින් ඒ වැරැද්දද නිවැරදි කර ගනිමින් මෙම අග්‍රගණ්‍ය තාක්‍ෂනික නිර්මාණකරුවා පිළිබදව තවත් දේ මධ්‍යස්ථව කතාකිරීම තමයි මෙම ලිපියේ බලාපොරොත්තුව.

Jobs පවුල තුල ඇති දැඩිවන Steve තම අධ්‍යාපනය ලැබීම සදහා Cupertino කණිෂ්ඨ පාසලට හා ඉන්පසුව  Homestead උසස් විද්‍යාලයට ඇතුළුවේ. ඉන් අනතුරුව  1972 දී ඔරිගන්හි පිහිටි Reed College විද්‍යාලයට ඇතුළුවන්නේ උපාධියක් ලබාගැනීම සදහායි. කෙසේවෙතත් මිනිසෙකුගේ සාර්ථකත්වයට උපාධියක් අත්‍යාවශ්‍යමද කියන පැනය? තහවරුකරමින් එක් සෙමෙස්ටරයකට පසු මෙම උපාධි සිහිනය අත්හැර එම වැඩසටහනින් නික්මීමට Steve තීරණය කරයි. කෙසේවෙතත් උපාධියක් ලබානොගත්තත් එහි පංතිවලට සහභාගී වන ඔහු එහිදී ඉගැන්වූ අත් අකුරු කලාව පිළිබද දේශන වලට හිත ඇදී යන අතර එහිදී එම කලාව ප්‍රගුණකිරීම පසුකාලීනව ඇපල් පරිගණකවල ඉතා දර්ශනීය ලෙස  අකුරු යොදාගැනීම සදහාද ඉවහල් වූ බව ඔහු පසුකාලීනව ප්‍රකාශ කලේය. ‍

මෙම කාලයේ ඔහු ඉතා දුෂ්කර දිවියක් ගෙවූ බවද ඔහු සදහන් කරන අතර ඒ අවධියේ නිදාගත්තේ මිතුරෙකුගේ කාම‍රයේ බිම බවත්, ආහාර සදහා මුදල් සොයාගත්තේ කොකාකෝලා බෝතල් එකතුකරදී ලබා ගත් මුදලින් බවද 2009 දී Stanford විශ්වවිද්‍යාලයේ උපාධි ප්‍රධානෝත්සවයේදී ඔහු පැවත්වූ තිත් යා කිරීම, ආදරය හා අහිමිවීම සහ මරණය තුන්වැදෑරුම් දේශනයේදී සදහන් කරයි. තවද සතියකට වරක් නොමිලේ ආහාර ලබාදුන් හරේ ක්‍රිෂ්ණා දෙවොලටද ගිය බව ඔහු සදහන් කිරීමට අමතක නොකරයි. (මෙම කතාවේ සම්පූර්ණ විස්තරයක් සිංහල බ්ලොග් සටහනක් වන 
තරුණ ගුරුවරයකුගේ සටහන්(A young teacher’s thoughts) හිදී දක්නට ලැබේ).

Homestead High School ඉගනුම ලබන කාලයේදී ඔහුගේ ප්‍රියතම පංතියක් වූයේ ඉලෙක්ට්‍රොනික් පංතියයි. මෙම පංතිය පැවැත්වූ ගුරුතුමාවූ McCollum මහතා හරහා Hewlett- Packard සමාගමේ නිර්මාතෘවරයෙකු වන Bill Hewlett හදුනාගන්නට ලැබෙන අතර පසුව ඔහුට එහි මැයි සිට සැප්තැම්බර් දක්වා තාවකාලිකව සේවයේ යෙදිය හැකි Summer employee කෙනෙක් වීමේ හැකියාවද ලැබේ. 


මේ කාලයේ ඔහුගේ තවත් මිතුරෙකුවන්නේ අසල්වැසි නිවසක සිටි Bill Fernandez. ඔහුද Steve Jobs මෙන්ම ඉලෙක්ට්‍රොනික් පිස්සෙකු වූ අතර ඔහු තවත් මෙවැනිම ඉලෙක්ට්‍රොනික් ඇබ්බැහිකාරයෙකුවූ ඔවුන්ට වඩා ටිකක් වයසින් වැඩි Stephen Wozniak හෙවත් Woz, Steve Jobs ට හදුන්වාදෙයි. මේ බන්ධුතාවයන් ඇතිවූයේ 1969 දී වන අතර එවිට Steve Jobs ට වයස අවුරුදු 14 ක් ගැ‍ටයෙක් වූ අතර Stephen Wozniak හෙවත් Woz වයස 19 ක තරුණවියේ එළපත්තේ සිටියෙකුවිය. මෙම Woz ද ඒ කාලයේ Hewlett- Packard සමාගමේ Summer employee කෙනෙක් ලෙස සේවය කල අතර මහු හා ඔහුව Steve Jobs ට හදුන්වාදුන් Bill Fernandez හා එක්ව පරිගණක පරිපථයකට සමාන මූලික මට්ටමේ පරිපථයක් ගොඩනැගීය. එයට ඔවුන් දෙදෙනා “the Cream Soda Computer” නම තබා Steve Jobs ටද පෙන්වන ලදි. එය Steve Jobs ගේද සිත්ඇදගත් දෙයක් විය.
(කෙසේවෙතත් මෙම Steve-Woz මිතුරු හවුල ඇතිවූ කාලය පිළිබදව විවිද මූලාශ්‍රවල විවිද තොරතුරු ඇති අතර ඇතමක එය 1969දීද, තවකෙක 1970 දීද, තවත් සමහරෙක 1972 දී Hewlett- Packard සමාගමේදී සිදුවූ බවක්ද කියවේ).
Jobs සහ Woz

අද කාලයේ පරිගණක හැකර්කරුවන් සිටිනවාසේම පරිගණකය එතරම් මිතුරු මෙවලමක් නොවූ ඒ අවධියේ ඉලෙක්ට්‍රොනික් ශිල්පයේ වැඩපෙන්වූ ඉලෙක්ට්‍රොනික් හැකර්කරුවන්ද විය. Woz ද ඒකාලයේ එවැනි  ඉලෙක්ට්‍රොනික් හැකර්කරුවෙකි. Steve-Woz එක්ව 1972 දී පොඩි ජල්තරස්වැඩක්ද කලේය. ඒ “blue boxes” නම් ඉලෙක්ට්‍රොනික් මෙවලමක් තනා එමගින් විදුලි සංදේශ ව්‍යාපාරයේ කැපීපෙනෙන ස්ථානයක් හිමිකරගෙන සිට AT&T සංනිවේදන පද්දතිය මුලාකිරීමේ වැඩපිළිවලයි. මෙමගින් නොමිලේ දුරකථන ඇමතුම් ගැනීමේ හොර වැඩක් සිදුකල හැකිවූ අතර එම උපකරණය විශ්වවිද්‍යාල සිසුන්ට අලෙවිකරන ලදි. මෙය තැනුවේ Woz බව කියන අතර එය මුදලට අලෙවි කිරීමේ සංකල්පය ඉදිරිපත්කලේ අපගේ කතානායක Jobs විසින් බව පැවසේ. ඉතින් ඔවුන් දෙදෙනා එය තමන් දන්නා ශිෂ්‍යයන්ට පෞද්ගලිකව හමුවී අලෙවි කර තිබෙන අතර පසුව එය අවසන්ව ඇත්තේ ඔවුන් දෙදෙනාව පොලීසියට හසුවෙන්නට ගොස් අනූනවයෙන් බේරුන පසු බවද කියයි.
The blue box built by Steve Wozniak, on display
at the Computer History Museum, gift of Rick Prelinger
මෙම Reed විද්‍යාලයේ සිටි කාලවකවානුවේදීම Steve ගේ සිත පෙරදිග ආගම් දර්ශණයන්කරා ඇදී යාම සිදුවූ බව කියයි. බොහෝවිට එයට හේතුවන්නට ඇත්තේ ඔහු සතිපතා හරේ ක්‍රිෂ්ණා දෙවොලට යාමද විය හැකිය. එසේම 60 දශකයේ ඇරඹි හිපි ව්‍යාපාරය ලෝකය පුරා ව්‍යාප්තවී තිබූ ඒ අවධියේ Steve ඒ අන්තයටද නැඹුරුවක් විය. එසේම ඔහු‍ගේ ඒ අවධියේ හොදම මිතුරා වූ එම උසස් විද්‍යාලයේ ඉගැනුම ලැබූ Dan Kottke  ටද තිබුනේ Steve ටම සමාන දර්ශනයකි. ඉතින් ඔවුන් දෙදෙනා අතර මෙම අදහස් හුවමාරුවද මේ රැල්ලට Steve ද එක්වීමට හේතුවන්නට ඇත. එසේම Steve Jobs ඒ අවධියේ ලෝකයේ සුප්‍රකටව පැවති Beatles සංගීත ලෝලියෙකුවූ අතර එම සංගීත කණ්ඩායමද මෙම ලෝකයේ හිපි සංස්කෘතිය හා බද්ධවී පැවතුනක් නිසා එයද මෙම තත්වයට හේතුවන්නට ඇත. මෙම සංකල්පයන් රැගත් විකාර පොත්පත් කියවීමද ඔහුගේ පුරුදු අතර‍ට මේ කාලයේ එක්වී තිබින. ( Dan Kottke පසුව ඇපල් සමාගමේ සේවය කලේය).

මුදල් අමාරුකම් තවදුරටත් Steve Jobs ට දැනෙන්නට විය. ඔහු Atari සමාගමේ සේවයට එක්විය. මෙම Atari සමාගම ලෝකයේ පළමු විඩියෝ ක්‍රීඩාව නිපදවූ සමාගමදවේ. මෙම කාලය වන විට Steve ගේ පෙරදිග චින්තනය මෙන්ම හිපි සංස්කෘතිය තුල වූ පරිසරයට හිතකාමීත්වය හා ද්‍රව්‍ය පරිභෝජනය අඩුවෙන් සිදුකිරීම වැනි සංකල්පයන් නිසා එහි කොටස්කරුවෙකු වූ Steve ද බොහෝවිට ආහාරයට ගත්තේ පළතුරුයි. නැත්නම් නිරාහාරව සිටින්නට ඔහු පුරුදුවිය (වසර 10 කට පසු ඔහු බහුමිලියනපතියෙකු වු පසුවද මෙම පුරුද්ද තිබූ බව කියයි).

එසේම ස්නානය හා ජලයෙන් පිරිසිදුවීමද ඔහු අඩුවෙන්ම කරන ලද්දකි. ඉතින් ඉන්පසු අහලපහල සිටින්නන් පත්වන අපහසුව විස්තරකල යුතු නැහැනේද? ඉතින් මෙම තත්වය නිසා Steve, වැඩිදෙනෙක් නොසිටින රෑ වැඩමුරයට යෙදවීමට ඔහුසේවය කල අංශයේ ප්‍රධානියා වගබලාගන්නා ලදි. කෙසේවෙතත් තමන්ගේ සරල ජීවිතය පවත්වාගෙන අතරතුරදීම Atari සමාගමේ නිර්මාතෘ Nolan Bushnell විසින් තමන්ගේ සමාගම නිපදවන ලද  pinball ක්‍රීඩායන්ත්‍රය නිසා ගොඩක් මුදල් උපයන ආකාරය Steve ගේ සිත ආකර්ශනය කරන ලද්දක් විය. ඒ නිසා මෙම Nolan Bushnell, Steve ගේ පරමාදර්ශී චරිතයක්ද වූ අතර වසර කිහිපයකට පසු ඇපල් සමාගම ආරම්භකිරීමට හේතුපාදකවූ කරුණු අතරට මෙයද එක්විය.

Atari සමාගමේ සිටින අතරතුරේදී තමන්ට ඉන්දියාවට චාරිකාවක් ‍ගොස් ඒමට ප්‍රතිපාදන ලබාදෙන මෙන් තම ප්‍රධානියාගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. ඉන්දියාවට කෙසේවෙතත් ජර්මනියට යාමට සමාගමෙන් ඔහුට මුදල් ලැබුන අතර ඒ එහි තිබූ සමාගම විසින් අලෙවිකල යන්ත්‍ර කිහිපයක් අළුත්වැඩියාව පිණිසයි. ජර්මනියේදී මේ කාර්යය කරන අතරතුරදී ඔහුගේ හිපි මිතුරා වන Reed විද්‍යාලයේ Dan Kottke ද Steve හමුවීමට ජර්මනියට පැමිනෙන අතර ඔවුන් දෙදෙනා පෙරදිග දර්ශනයේ විමුක්තිය සොයා ඉන්දියාමට පියාසර කරයි. ඔවුන් දෙදෙ‍නා මහත්වූ විශ්වාසයෙන් යුක්තය එවකට භාරතයේ Kainchi Ashram හි සිටි සුප්‍රසිද්ධ ගුරු Kairolie Baba හමුව තමන් පැමිණි කාරණය සාක්‍ෂාත් කරගනුවස් ඔහු හමුවී බලාපොරොත්තුවූවත් ඔවුන්ගේ සිත් කලකිරීමට ලක්වේ. ඒ මෙම සන්නාසි ගුරාද ඔවුන් බලාපොරොත්තුවූ විමුක්තිය ලබාදෙන්නෙකු නොව තවත් බො‍රුකාරයෙකු බව වටහාගත් හෙයිනි.

අපේක්‍ෂාභංගත්වයෙන් නැවත සිය රට පැමිනෙන Steve තවදුරටත් Atari ම සේවය කරනු ලබන අතර primal scream therapy චිකිත්සාව සදහා ඔහු Los Altos හි පිහිටි Zen ආශ්‍රමය කරා යයි. මෙහිදී Kobun Chino Otogawa, Zen ගුරුතුමාද හමුවන අතර බොහෝවිට Steve Jobs විසින් Zen බුදුදහම වැලද ගන්නට ඇත්තේ මෙහිදී විය යුතුය. එහෙත් ඇතැම් මූලාශ්‍ර වල පවසන්නේ Steve Jobs ඉන්දියාවේ සිට නැවත පැමිනෙන විට බෞද්ධ දර්ශනය වැලඳගෙන තිබූ බවත්, ඔහු හිස මුඩු‍කොට, සාම්ප්‍රධායික ඉන්දියානු පූජක ඇදුමෙන් සැරසී, පෙරදිග අධ්‍යාත්මික හරයන්ගෙන් සිය ආධ්‍යාත්මය පෝශනය කර ගෙන පැමිණි බවට බොහොම ලස්සන වාක්‍යවලින් සරසා තිබේ. එසේම මෙම දර්ශනයන්ගෙන් ලද පන්නරය නිසා ඔහු තුල සැහැල්ලු බව, සරල බව දකින්නට ලැබුන බවද කියයි. තවද ආයතනය තුලදී ඔහුගේ ඇදුම වූ නිල්පැහැ ජීන්ස් කලිසමද, පයට පාවහන් නොමැතිව එහි ඇවිද්ද බවද, ඔහුගේ සමාගමේ නිශ්පාදන වලද එම සරල බව තිබූ බව පුන පුනා පසුගිය දිනවල පලවූ වෙබ් ලිපි හා පුවත්පත් මෙන්ම සඟරා ලිපි වලද දැක්විනි. මේවා සියල්ලකින් පුද්ගලයෙකුගේ ඇතුලාන්තය මැනිය හැකිද?

කෙසේවෙතත් බහුතරයක‍ගේ නම් අදහස Steve Jobs, සිලිකන් නිම්නයේ සිටි සැරපරුෂම පරිපාල‍කයෙක්  බවයි. ඔහු මියගිය පුවතද සමග අපේ රටේ  බහුතරයක් ඇපල් පරිගණක භාවිතා කරනවා තබා දැකවත් නොමැති තත්වයකදී Steve Jobs ගැන කතා කරන්නටද ‍එක් හේතුවක් වූයේ ඔහුගේ පරිගණක ලෝකයට හෝ තාක්‍ෂනික ප්‍රගතියට ‍ඔහු ලබා දුන් දායකත්වය කෙසේවෙතත් ඔහු බෞද්ධයෙකුවීමයි. මෙය ඒ දිනවල පලවූ සෑම ලිපියකම කැපී පෙනෙන ලෙස සටහන් කර තිබූ අතර ඒ සමගම ඔහුද "අපෙන් එකෙකි වෙයි ඒ මිනිසා" බවට පත්වුනේය. දැන් මෙලොවින් සමුගෙන ඇති මේ අග්‍රගණ්‍ය මිනිසාට අගෞරවයක් කිරීමට මේ දේ නොලිව්වත්, බෞද්ධයෙකු සතුවිය යුතු ත්‍යාගශීලීබව, නිහතමානීකම, අන්‍යයන්ට ගරුකිරීම ඔහුතුල තිබුනේදැයි කිසිදු ලිපියක හරිහැටි නොතිබුනි. සෑම විටකම ඔහුගේ මඟපෙන්වීම යටතේ ඔහුගේ සමාගම විසින් නිශ්පාදනය කල උපාංග මිලෙන් අධික වූ අතර මිනිසුන් ගැන අනුකම්පාවෙන් ඒවා අඩුමිලට හෝ නොමිලේ ප්‍රධානය කල බවක් නම් කිසිදා අසා නැත. ඔහු හොද පරිපාලකයෙකි. එහෙත් හොද පරිපාලකයෙකු යනු බෝසත්ගුණ ඇත්තෙකු නොවන බවට සාක්‍ෂි ඕනෑතරම් ඇති අතර ඔවුන් බහුතරයක්ම (සමහරවිට සෑමකෙනෙක්ම වුවද විය හැක) තම ඉලක්ක ඉටුකරගැනීම විනා අනෙකා ගැන සිතන බවක් ප්‍රායෝගිකව දැක නොමැත. ලෝකයේ කිසිවෙකුත් සර්ව සම්පූර්ණ නොවේ. ඒ කොහොමවුනත් අප කතානායකයාගේ මෙවැනි ගතිපැවතුම් ගැන ඉදිරියේදී කතා කිරීමට තබා නැවතත් සුපුරුදු මාවතට පිවිසෙමු.

හිපි ජීවිතයත්, පෙරදිග දර්ශනයත්, සෙන් බෞද්ධ දර්ශනයත් අතර ලොවක සිටි Steve Jobs‍ ට පෙම්වතියක්ද සිටියේය. ඇය නමින් Chrisann Brennan විය. මෙම ‍ජෝඩුව හා තම හිපි මිතුරා වන  Dan Kottke සමග ඔරිගන් හි තිබූ හිපි සමූහ එකතුවටද සහභාගීවූයේය. එහිදී මෙම පිරිස ඇපල් වැවූ අතර නිරාහාර ප්‍රතිපත්තියේ නොසිටින අවස්ථාවක Steve Jobs‍ ද ඇපල් අනුභව කලේය.

1976 දී තමන් අරඹන සමාගමට ඇපල් යන නම තැබීමට එක් හේතුවක් වූයේද මෙම ඇපල් වැවීමයි. එසේම තමන් ඉතාමත් ප්‍රියකල සංගීත කණ්ඩායම වන Beatles කණ්ඩායම සිය තැටි නිකුත්කලේද ඇපල් යන නාමය යටතේයි (Apple Corps Ltd./ Apple Records). එයද Steve ගේ සිත්ගත් දෙයක් විය. මේ අදහස්ද සිතේ ඇතිතබාගෙන තම නව සමාගමේ නම ලෙස Apple නාමය Steve විසින් Woz ට පවසන ලදි. කෙසේවෙතත් ඔවුන් දෙදෙනාම මෙම නම නිසා Apple Records විසින් නඩුමගට ඉක්මනින්ම හෝ පසුව තමන් හා එළඹෙන බව තේරුනත් වෙන කිසිම නමක් ඒ මොහොතේ සිතට නොආ නිසා ඔවුන් විසින් සිය සමාගමට Apple, Inc. යන නම තබන ලදි. කෙසේවෙතත් ඒ කාලය වන විට ඇපල් පරිගණක සමාගමට වඩා Beatles Apple Corp. හි බලවත්බාවයද වැඩිනිසා තමන් ලොකු අමාරුවක වැටෙනබව මේ මිතුරන් දෙදෙනාට හොදින්ම වැ‍ටහී තිබුනි. ඇපල් සමාගම අරඹා වසර 4 ක් ඉක්මගිය තැන එනම් 1981 දී Apple Computer සහ Apple Corps. යන ආයතන දෙක අතර ගිවිසුමක් අත්සන් තැබෙන අතර එමගින් ඇපල් පරිගණක ආයතනයට ඇපල් නාමය භාවිතා කිරීමේ හැකියාව ඇතත් එය කිසිදුවිටක සංගීතමය කාර්යයක් සදහා යොදානොගෙන සිටීම කොන්දේසිය වේ. කොහොමවුනත් තිරයෙන් පිටුපසදී ‍ඇපල් පරිගණක සමාගම මේ වෙනුවෙන් හොර රහසේ $80,000 ක් බීට්ල්ස්ගේ ඇපල් සමාගමට දුන් බවද කියයි.
ඇපල් සංගීත සමාගමේ සලකුන
එහෙත් වැඩිකාලයක් මේ දෙගොල්ලා අතර සාමය පැවතුනේ නැත. 1989 දී Apple Corps.  විසින් Apple Computer  ට එරෙහිව නඩු පවරන්නේ ඇපල් ලාංඡනය ගිවිසුමට එකඟනොවන පරිදි භාවිතා කරන්නේය යන චෝදනාව මතයි. එහිදී පරිගණක වලට අමතරම ඇපල් සමාගමේ සංයුක්ත තැටි වලද ඇපල් ලාංඡනය භාවතා කරන බවත් සංයුක්ත තැටි වල ගීතද අඩංගු කල හැකි නිසා එය තමන්ට වන අගතියක් බව ඔවුන් ප්‍රකාශකරයි. 1991 දක්වා මෙම නඩුවද ඇදී යන අතර එය සමතයකට පත්වුනේ ඇපල් පරිගණක සමාගම විසින් ඇපල් තැටි සමාගමට $ මිලියන 26.5 කටත් වඩා ගෙවූ පසුද පැවසේ.

මේ අය අතර සාමය නැවත බිදවැටුනේ 2003 වසරේදීය. ඒ කතෘ අයිතියක් ඇපල් පරිගණක ආයතනය විසින් කඩකිරීමකට එරෙහිවයි.  ඒ ඇපල් පරිගණක විසින් iTunes Music Store සහ iPod යන නිපැයුම් ඔස්සේ ගීත ‍නීතිවිරෝධී ලෙස බෙදාහරින බවට චෝදනාවද එල්ල කරමිනුයි. කෙසේවෙතත් මේ නඩුවෙන් නම් Apple Corps. පරාජය වූ අතර ජය අප කතා නායකයාගේ ඇපල් පරිගණක වෙත හිමි‍විය. 2007 දී මේ සමාගම් දෙක නැවතත් උසාවියේදී හමුවූ අතර එහිදීද Apple Corps. විසින් චෝදනාකලේ ඇපල් පරිගණක සිය "Granny Smith" ‍ලාංඡනයට සමාන ලාංඡනයක්ද, ඔවුන්ගේ පරිගණක නිශ්පාදනවලට යොදාගන්නා නිසා, ඇපල් සලකුන භාවිතා කිරීම තමන්ට පමණක් ඉඩලබාදෙන ලෙසයි. කෙසේවෙතත් නඩුව ‍අවසන්වූයේ දෙගොල්ලන්ටම නඩු ගාස්තු ගෙවන ලෙස දන්වමින් වූ අතර එහිදී සමාගම් දෙකටම ඇපල් සලකුන තවදුරටත් භාවිතා කිරීමට අවසරය ලැබුනද එයට පැනවූ කොන්දේසි රහසක් විය.

බාගෙට කෑ ඇපල් ගෙඩිය ඇපල් පරිගණක වල ලාංඡනය වූයේ ඇයි? මෙය මීට පෙර ලිපිවලදී ඔබලා අසා තිබුනි. එම ඇපල් ගෙඩිය දැමුවේ තවත් විද්‍යාඥයෙකුට ගරුකිරීමක් ලෙස කිව්වොත් ඔබ සමහර විට විශ්මයට පත‍්වේවි. Alan Turing ඒ තමයි ලෝකයේ ප්‍රථම වරට පරිගණක තාර්කික ක්‍රියාකාරීත්වය ගැන කතාකල විද්‍යාඥයා. බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයෙකුවූ මොහු ඒ අවධියේ සිටි ප්‍රමුඛපෙලේ පරිගණක විශේෂඥයෙකු ලෙසද පැවසෙනවා. සමරිසියෙකු (homosexual)වූ මොහු 1952 දී සිරභාරයට පත්වන්නේ එකල මේ සමරිසි හැසිරීම් බ්‍රිතාන්‍යයේ නීතිවිරෝධී වු නිසයි. එසේම ඔහු සිරභාරයේ සිටියදී පවා ස්ත්‍රී හෝමෝන එන්නත්කරගත් බවද පැවසෙනවා. කෙසේවෙතත් මේ විද්‍යාඥයා 1954 දී මිය යන්නේ තමන්ට වයස 42 ක් වීමට තවත් සතිදෙකක් තිබියදීයි. මෙය සියදිවි හානිකරගැනීමක් ලෙස මරණ සහතිකයේ සටහන්වූවත් ඇතෙමෙක් පවසන්නේ මෙය හදීසි අනතුරක් බවයි. ඔහුමිය යාමට හේතුව වූයේ සුරංඟනා කතාවක් වන "Snow White" මෙන් විශ අඩංගු ඇපල් ගෙඩියක් කෑමෙනුයි. එනම් සයන‍යිඩ් එන්නත් කරන ලද ඇපල් ගෙඩියක් අනුභවයෙනුයි. මෙම විශ අඩංගු ඇපල් ගෙඩිය බා‍ගෙට කන අතරෙදීම ඔහු මිය ගොස් ඇති අතර එම ඇපල් ගෙඩිය ඔහු මිය ගොස් සිටි ස්ථානයේ වැඩී තිබී තිබෙනවා ඒ ඇපල් ගෙඩිය තමයි පසු කලෙක මම/ඔබ දුටු ඇපල් පරිගණකයේ බාගෙට කෑ ඇපල් ලාංඡනය වූයේ.
Alan Mathison Turing
හැබැයි ඔවුන්ගේ මුල්ම ‍සලකුන වූයේ මෙම ඇපල් ගෙඩිය නොව එනම් 1976 සිට 1977 දක්වා ‍සලකුන වූයේ Ronald Wayne විසින් අදින ලද අයිසැක් නිව්ටන්ගේ හිස මතට ඇපල් ගෙඩිය කඩා වැටෙන පින්තූරයයි (“Newton… A Mind Forever Voyaging Through Strange Seas of Thought … Alone.”).

පසුව එයට වඩා මෘදුබාවය ඇතිකරනුවස් වර්ණවත් තීරුවලින් යුතු බාගෙට කෑ ඇපල් ගෙඩිය වූ අතර එය 1977 සිට 1998 දක්වා භාවිතා වුනි. මෙම ලාංඡනය “bite” නම් වූ අතර පරිගණක දත්ත ඒකක මැනෙන bite/byte සමග එය පෑහෙන නිසා එය වඩාත් සුදුසු නාමයක් ලෙස ඔවුන් සැලකූහ.

1998 දී නව සලකුනක් ඇතිවූ අතර එය පැරණි බාගෙට කෑ ඇපල් ගෙඩිය වූවත් එය වර්ණවත් නොවී තනි කළු වර්ණයෙන් පමනක් යුක්තවිය.

2003 දී නැවතත් සලකුන වෙනස් කරනු ලැබූ අතර එය පැරණි සලකුනම වීදුරුවලින් තැනූ ලෙස නවීකරණයවිය.

තවද 2001 සිට 2003 කෙටිකලක් නිල්පැහැ Aqua ලෝගෝවක්ද භාවිතා කර තිබේ.

තව කතාකරන්නට බොහෝදේ ඇත. ඒවා තවත් විස්තර සමග ඉදිරි ලිපියේදී හමුවෙමු...

21 comments:

  1. ස්තූතියි සැහෙන තරමකට පිළීතුරු තියෙනවා...

    ReplyDelete
  2. අද දවසේ වටිනම ලිපිය.

    ReplyDelete
  3. ව්‍යාපාරිකයෙක්ගෙන් මෘදු ගතිගුණ බලාපොරොත්තු වෙන්න බෑ දිනේෂ්. ස්ටීව් කියන්නේ සැර පරුෂ තද මිනිහෙක් කියලා මමත් අහලා තියෙනවා. ව්‍යාපාරිකයෙක් විදියට ඔහු තමන්ගේ නිෂ්පාදන අඩුමිලට නොදීම ගැන වරදක් කියන්නත් බෑ. කලක් මයික්‍රොසොෆ්ට් සිදුකරමින් සිටි ව්‍යාපාරික ඒකාධිකාරය දැන් සිදුකරමින් සිටින්නේ ඇපල් සමාගම. බිල් ගේට්ස් නම් ප්‍රසිද්ධියේ Charity වල නියුක්ත වූවත් ස්ටීව් එසේදැයි කියා දන්නේ නැහැ. ඇතැම් විට අප්‍රසිද්ධියේ එසේ වැඩ වල යෙදෙනවා වෙන්නත් පුලුවන්.

    කොහොම උනත් පුද්ගලිකව මා ගරු කරන්නේ ස්ටීව් ජොබ්ස් නැමති ව්‍යාපාරිකයාට නොව ස්ටීව් ජොබ්ස් නැමති විද්‍යාඥයාටයි. පුද්ගල පරිගණකයේ ආගමනයට විශාල මෙහෙයක් කල පුද්ගලයෙකු අහිමි වීමෙන් ඇතිවෙන කණගාටුව තමයි මට තියෙන්නේ.

    ReplyDelete
  4. කොහොම උනත් වැදගත් ලිපි පෙලක්. මේක පල කිරීම ගැන ඔබට ස්තූතිවන්ත විය යුතුයි.

    ReplyDelete
  5. ඉන්දරේ කිව්ව කතාව වැරදි නෑ. සිටීව් කියන්නෙ ආවේගශීලී පුද්ගලයෙක් කියල මම අහල තිබුණ. අර චිත්‍රපටිය බැලුවට පස්සෙ ඒ අදහස හරි කියල හිතුණා...

    ReplyDelete
  6. ස්තුතියි දිනේෂ්...

    මගේ පුද්ගලික මතයනම්, නියම බෞධයෙකුට සාර්ථක ව්‍යාපාරිකයෙක් වීමේ හැකියාවක් හෝ උවමනාවක් නොපවතී.. එකෙන් වැඩක් නැහැ ඊළඟ කොටස එනකම් මග බලන් ඉන්නවා...( හරියට නිකන් ඉස්සර චිත්‍රකතා පත්තර අරගන ඉක්ක්මනටම කියවල දාල ඊළඟ සතිය වෙනකම් ඉන්නවා වගේ.. :-) )

    ReplyDelete
  7. තවත් ලොකු විස්තරයක් දැනගත්තා..

    ReplyDelete
  8. කියන්ඩ දෙයක් නෑ ලිපිය සුපිරි , ඇපල් ලොක්කගෙ පැටිකිරිය යි උන්නැහේගෙ ආගම් පිලිබද ගැටලුව ලිහුවට ස්තුතියි........

    ReplyDelete
  9. දිනේෂ් මේ ලිපි 3 ම එක දිගට කියෙව්වා. හැම දාම වගේ කියවීම අවසන් වුනේ දැනුම ඔළුවෙ පිරිලා. ඔයා ලියන විධිය හරිම අගය කළ යුතුයි. ඒ වගේ ස්තුතියි මේ වගේ දේවල් පල කරනවට. ඉන්දරේ කියනවා වගේ කවුරු මොනවා කිව්වත් අපිට ඔහු වැදගත් වෙන්නෙ විද්‍යාඥයෙක් නිසා. දිනේෂ්ට ස්තුතිය.

    ReplyDelete
  10. බෞද්ධ දර්ශනය හදවතටම වැදුණු කිසිවෙක්ට සාර්ථක ව්‍යාපාරිකයෙක් වෙන්න කොහොමවත් බෑ. ඒත් බෞද්ධ දර්ශනය පිළිගන්නා සියලු දෙනාම එසේ එම දර්ශනය ගැඹුරින්ම වැළඳගත්තෝ‍ නෙවෙයි.
    මේ ඇපල් පරිගණක කියන ඒව මමනම් පුද්ගලිකව කවදාවත් භාවිතා කරල නෑ. මොකද ඒව පාවිච්චි කරන්න හැකියාවක් අපි වගේ අයට තවම නෑනෙ.
    කොහොම වුණත් අර ගොඩක් අය කිව්ව වගේ මොහුගේ වටිනාකම තියෙන්නෙ පරිගණක විද්‍යාඥයෙකු ලෙස ඔහුගේ දායකත්වයයි.
    ඉතිරි ටිකත් ලියන්න එහෙනම්...

    ReplyDelete
  11. ගොඩක් විස්තර දැනගත්තා...

    ReplyDelete
  12. ගඩාෆි මහත්මයා ගැනත් මේ විදිහෙ ලිපියක් ලියන්න කියලා මම ඉල්ලා සිටිමි.

    ඇමරිකන් ජනාධිපතිට කෙලින්ම අභියෝග කරන්න පුලුවන් කට්ටිය ඉන්නෙ ටික දෙනයි මං දන්න තරමින්. මේන් එහෙම කෙනෙක් නේද?

    ReplyDelete
  13. මිනිස් හට සොඳුරු ගුණ සහ නුගුණ ඇත
    නිදොස් කෙනෙක් මෙදියත උපදිනේ නැත
    වෙසෙස් සිනිඳු මුවරද බර සහස්පත
    කොරොස් නලින් යුතු වෙයි කටු පෙළින යුත

    (සුභාෂිතය)

    ReplyDelete
  14. @Senna & ``` Outsider```

    ඔබ දෙදෙනාගේ පහත මතයන් සඳහා පිළිතුරු

    "මගේ පුද්ගලික මතයනම්, නියම බෞධයෙකුට සාර්ථක ව්‍යාපාරිකයෙක් වීමේ හැකියාවක් හෝ උවමනාවක් නොපවතී.", "බෞද්ධ දර්ශනය හදවතටම වැදුණු කිසිවෙක්ට සාර්ථක ව්‍යාපාරිකයෙක් වෙන්න කොහොමවත් බෑ."

    බුදුරජානන් වහන්සේ තරම් මෙලොව සහ පරලොව ජීවිතය සාර්ථක කරගැනීම සඳහා දේශනා කරන ලද ශ්‍රාස්තුන් වහන්සේ නමක් කිසිදු ආගමක නැහැ. ඔබ දෙදෙනා බෞද්ධයන් නම් ඔබගේ නොදැනීම ගැන මට කණගාටුයි. එසේ නැතිනම් ඔබ දෙදෙනාම කරන්නේ බෞද්ධ දර්ශනයට ප්‍රසිද්ධියේ මඩගැසීමේ ව්‍යාපාරයක නිරතවීමයි.

    http://www.facebook.com/media/set/?set=a.209875912412470.51665.100001701880137 මෙහි දැක්වෙන්නේ මවිසින් පසුගිය සමයෙක එකතු කරන ලද ලොව පරසිදු බෞද්ධයන්ගේ එකතුවක්. පුද්ගල සක්‍යතාවය මත තීරණය වෙන සාර්ථකත්වය අදහන ආගම පිට පැටවීමෙන් ඔබ කරන්නේ මෝඩකමක්.

    ReplyDelete
  15. අමිල,

    ඔබගේ මතය හා එකග වීමට අපහසුයි. මෙලොව පරලොව ජීවීත සාර්ථක කරගැනීම එකකි, සාර්ථක ව්‍යාපාරිකයෙකු වීම තවත් එකකි.. මා විශ්වාස කරනා ආකාරයට සාර්ථක ව්‍යාපාරිකයෙකු වීමට නම් ආත්මාර්ථකාමී, අනුන් ගැන නොතකන පුද්ගලයෙකු විය යුතුයි. තමන්ගේ අරමුණට බාදාවන ඕනෑම දෙයක් මැඩ පැවැත්වීමේ හැකියාවක් තිබිය යුතුයි, සට කපට විය යුතුයි.. නියම බෞධයකුට ( උප්පැන්න බෞධයන්ට නොවේ ) මේවා කල හැකිද..? අනිත් අතට ජීවතයේ සරල පැවැත්ම, අල්පෙච්චතාවය මත පිහිටා කටයුතු කරන නියම බෞධයෙකුට සාර්ථක ව්‍යාපාරිකයෙකු වී වස්තුව, සම්පත් ගොඩ ගසා ගැනීමේ අවශ්‍යතාවයක් පවතීද ?

    මා විශ්වාස කරනා ආකාරයට, බුධාගම යනු මෙලොවෙහි පැවතිය යුතු නියම ආකාරයම දේශනා කොට ඇති දහමයි. එය අනුගමනය කරන්න වස්තුව, සම්පත් ගොඩ ගසා ගෙන දුක් විදින්නකු නොවේ. සාර්ථක ව්‍යාපාරිකයෙකු වීම යනු භවය දික්කරගන්නා වූ ව්‍යායාමයකි..

    අපගේ ප්‍රකාශය ඔබ විසින් වැරදියට වටහාගන ඇති බවකුයි මටනම් පෙනෙන්නේ. අප බෞධාගමට ප්‍රසිද්දියේ මඩ ගැසීමේ ව්‍යාපාරයක නිරතවන බව කීමෙන් ඔබ කරන්නේ දරා ගැනීමට අපහසු චෝදනාවකි....එසේ කිරීමෙන් අප ලබන පලය කුමක්ද..?

    ReplyDelete
  16. @Senna

    සාර්ථක ව්‍යාපාරිකයෙකු වීමට ආත්මාර්ථකාමී වියයුතු නැත. එසේම සට කපට විය යුතුද නැත. උදාහරණයක් ලෙස සේරිවානිජ ජාතකය දැක්විය හැක. එසේම බුදුමග ලෞකික සැප සම්පත්තිය කිසිසේත් ප්‍රතික්ෂේප කොට නැත. උදාහරණ ලෙස සත්හැවිරිදි වියේදී සෝවාන් වී පසුකළෙක දරුවන් විසි දෙනෙකුගේ මවක වූ විශාඛාවෝ දැක්විය හැක.

    ඔබ ව්‍යාපාරිකයෙකු යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ සල්ලි මහකන්දරාවක් ගොඩගසා ගත් හම්බකිරීම සඳහා ඕනෑම දහජරා වැඩක් කරන්නෙකු නම් එවැන්නෙකු කෙදිනකවත් බුදුමග යන්නෙකු නොවේ.

    අනෙක් අතින් ඔහු බුදුමග ගියත් ඒ නියමාකාර වූ ථෙරවාදී බුදුදහමයැයි කිව හැකිද? එසේම අද කල්හි ලෝභය නැසූ එකදු පෘතග්ජන මිනිසෙකු ගැන ඔබ අසා ඇතිද? නමුත් තම නැනපමණින් මෙලොව දිනන්නා එයම තම නිර්වාණගමන පිනිස කරන්නාවූ පෙර පුහුනුවක්ම බව ඔබ නොදන්නේද?

    මා ඔබට මා හොඳින් දන්නා එස්.ගොඩගේ මහතා ගැන පවසන්නම්. (මා ඔහු ගැන හොඳින් දන්නා නමුදු ඔහු මා ගැන නමින් නොදනී) ඔහු සාර්ථක ව්‍යාපාරිකයෙකු නොවේද? ඔහු ධනය (මුදලින් සහ වත්කම් වලින්) ගොඩ නොගැසුවේද? නමුත් ඔබ ඔහුගේ නොමසුරුකම සහ අල්පේච්ඡතාවය ගැන දනී නම් බෞද්ධයෙකු වීම සාර්ථක ව්‍යාපාරිකයෙකු වීමට කිසිදු බලපෑමක් නොවන බව වටහාගත හැක.

    ReplyDelete
  17. ඉතින් මිතුරනි, මම නිහඬවම බලා සිටියා ඔබලා ලිපිය කියවා එයට ඔබගේ අදහස් එකතුකරන ආකාරය. මම ස්තූතිවන්ත වෙනවා ඔබලා එයට හරවත් අදහස් රැසක්ම ලබාදීම ගැන හා කිසිදු අදහසක් ලබානොදී හෝ එය කියවීම ගැනත්. තව මේ ලිපියට අදාල දේවල් රැසක් ඊලඟ ලිපිය හෝ ලිපි වලින් දැන ගත හැකිවේවි.

    ඒවගේම දුටුවා සුළුවෙන් වාදවිවාදයකුත් යන බව බෞද්ධ දර්ශනය හා එය වාණිජය හා ගැලපෙන්නේ කුමන අයුරකින්ද යනවග.

    කෙසේවෙතත් මම එයට කිසිදු අදහසක් ලබා‍ නොදෙන්නේ එයට සැහැල්ලුවෙන් අදහස් සපයනවාට වඩා කරුණු සොයාබලා අදහස් දියයුතු මෙන්ම මෙම ලිපියේ අරමුණ එයද නොවන නිසා එයට සම්බන්ධ නොවෙමි.

    බුද්ධි අසා ඇති ගඩාෆි ගැන විස්තර ලිබියාව ගැන ලිපියේද ඇති නිසා එය නැවත වරක් පරිශීලනය කරන මෙන් ඉල්ලා සිටින අතර ඔහු මරා දැමූ වීඩියෝව දුටු පසු දැනුන කම්පනය නිසා ඔහුගැන විස්තර හා පැරණි පින්තූර දුටුවිට පවා යම් තිගැස්මක් ඇතිවන්නේ ඔහු කෙතරම් දුෂ්ඨ පුද්ගලයෙක් යයි පැවසුවත් මිනිසෙකු අමු අමුවේ කෲරලෙස මරා දමන අයුරු කිසිසේත් අනුමත කල හැකි දෙයක් නොවන හෙයිනි...

    ReplyDelete
  18. ස්තූතියි දිනේශ්...
    බොහොම වටින සැඟවුන තොරතුරු ගොඩක් දැනගත්තා...

    ReplyDelete
  19. අමිල,

    ඔබ කෙසේ කීවද, පවතින සමාජ තත්වයන් හමුවේ..සට කපට නොවන කිසිවකුට ව්‍යාපාරික ලෝකයේ සාර්ථක දීර්ග ගමනක් යා නොහැක.

    බුදු මග ලෞකික සැප සම්පත්තිය ප්‍රතික්ෂේප කොට නැති බව මාද දනිමි. නමුත් බුදුන් දේශනා කල නිර්වාණය අවබෝධ කරගැනීම සඳහා ලෞකික සැපසම්පත් බාධාවක් නොවන්නේද ?

    සාර්ථක ව්‍යාපාරිකයෙකු යන්න සඳහා නිසි රිර්නායකයක් නොමැති නිසා ඔබගේ පැනයට එක එල්ලයේ පිළිතුරු දීම අපහසුය. කෙසේ වෙතත් මා අදහස් කලේ දිනේෂ් මේ ලිපිය මගින් කතා කරනා Steve Jobs වැනි ව්‍යාපාරිකයෙකි. එස් ගොඩගේ මහතා හෝ කච්චපුට වෙළෙන්දා සමග Steve Jobs ව සංසන්දනය කර බැලුවහොත් ඔබට මා කියනා දෙය අවබෝධ වේයැයි සිතමි.

    ReplyDelete
  20. බවුද්ද්යන්ට ව්‍යාපාර අකැප බව කියන්නේ කවුරුද ? ඇත්ත වශයෙන්ම ලංකාවට බුදුදහම පළමු වර රැගෙන අවෙත් වෙළද දෙබැයන්... මෙය හිතාමතා සිදුකරන කරුණු විකුර්ති කිරීමක් ... මම දන්නා තරමට ජොබ්ස් මහත්මය ඇපල් සමාගමේ ප්‍රදාන විදායකයා ... ඔහු සතුව තිබ්බේ අලුත් දෙයක් කිරීමේ නොනිමි ආසාවක් ... එහෙම නැතුව සල්ලි ගොඩ ගහගන්න ආසාවක් නෙවි ...

    ReplyDelete
  21. @Senna,

    මල්ලි හරි මල්ලි...

    ReplyDelete